• • Stel streefcijfers of quota op voor politiek, topfuncties in bedrijfsleven, wetenschap en cultuur.
  • Doorbreek met beleid en campagnes met rolmodellen traditionele rolpatronen (meer meiden in techniek, meer jongens in zorg/onderwijs).
  • Financier vrouwenorganisaties structureel: Voor duurzame verankering van kennis en belangenbehartiging.
  • Maak genderverschillen zichtbaar in onderzoekdata.
  • Stimuleer genderdiverse representatie in media, kunst en cultuur.

• • Handhaaf gelijke beloning voor gelijkwaardig werk, met sancties bij ongelijkheid.
  • Maak armoedebestrijding genderbewust. Verreweg de meeste alleenstaande ouders in de bijstand zijn vrouwen.
  • Hanteer een bredere definitie van werk. Werk is meer dan betaalde arbeid: ook zorg, opvoeding, gezinsmanagement en vrijwilligerswerk.
  • Verhoog de lonen in de sectoren waarin de lonen structureel lager liggen en waar veel vrouwen werken. Zorg, dienstverlening, onderwijs.
  • Faciliteer gelijke verdeling van formele en informele arbeid binnen relaties en gezinsverbanden.
  • Maak kinderopvang gratis, flexibel en toegankelijk.
  • Maak partnerverlof net zo lang als geboorteverlof en 100% betaald.
  • Waardeer en beloon alle vormen van werk, bijv. via een basisinkomen.
  • Stel de 4-daagse werkweek in voor iedereen. Dat zorgt voor een efficiëntere en productievere verdeling van formele arbeid en een gezond evenwicht tussen werk en niet-werkgericht leven.
  • Voorkom gedwongen ZZP-schap en maak arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenverzekering betaalbaar.
  • Regel pensioengelijkheid en geef extra aandacht aan vrouwen met deeltijd- en mantelzorgcarrières om pensioenkloof te dichten.
  • Repareer de nieuwe pensioenwet waar die nadelig uitpakt voor vrouwen.
  • Regel toegang tot krediet en ondernemerschap: microkredietprogramma’s en specifieke fondsen voor vrouwelijke ondernemers.
  • Hervorm het belastingstelsel: herzie fiscale regelingen die de economische positie van vrouwen verslechteren.
  • Ondersteun migrantenvrouwen en nieuwkomers: gericht taalonderwijs, passende begeleiding naar werk en financiële zelfstandigheid.
  • Regel ruimte voor vrouw- en genderspecifieke gezondheid op de werkvloer.
  • Leg het recht op hybride werken waar dat kan wettelijk vast.

• • Stel een nationale aanpak van grensoverschrijdend gedrag en geweld op: Achter de voordeur, op de werkvloer, op straat, in het uitgaansleven en in de openbare ruimte.
  • Versterk de ketenaanpak in hulpverlening & veiligheid. Bevorder deskundigheid, capaciteit, interventies, integraliteit en maatwerk.
  • Scherp de wetgeving aan (bijv. familierecht en strafrecht) met een gendersensitieve blik.
  • Maak programma’s met bewustwording over gendernormen, maatschappelijke oorzaken van uitsluiting en positieve alternatieven onderdeel van de opleidingen in onderwijs, zorg en welzijnswerk, journalistiek, politie en justitie.
  • Stel een Nationale Coördinator Gendergerelateerd Geweld aan met duidelijke regie op preventie, aanpak en opvang.
  • Maak preventieprogramma’s verplicht in onderwijs: met educatie over empathie, consent, gendergelijkheid, inclusie, respectvolle communicatie en weerbaarheid.
  • Regel snelle laagdrempelige toegang tot juridische bijstand voor slachtoffers van geweld en discriminatie.
  • Creëer digitale veiligheid met adequate handhavingsmiddelen van de Europese Digital Services Act die tech-bedrijven verplicht tot actieve bestrijding van online haat, discriminatie (seksisme, racisme, homofobie, transfobie, validisme), stalking, seksueel grensoverschrijdend gedrag.
  • Verplicht tech-bedrijven tot het uitbannen van bias in algoritmes en AI.
  • Neem meer vrouwelijke agenten en rechters aan en maak training van politie en justitie op gendersensitiviteit structureel.
  • Maak een landelijke aanpak van radicalisering van jongens en jonge mannen.

• • Faciliteer en borg genderspecifieke en gendersensitieve zorg en gezondheidszorg, inclusief reproductieve zorg. Idem voor cultuurspecifieke en cultuursensitieve gezondheidszorg.
  • Haal abortus uit het Wetboek van Strafrecht: dit is onderdeel van reproductieve zorg.
  • Faciliteer de inhaalslag in onderzoek naar vrouw- en genderspecifieke gezondheid en zorg, transgenderzorg, cultuursensitieve zorg en ouderenzorg.
  • Repareer en versterk de geestelijke gezondheidszorg en maak die toegankelijk.
  • Onderzoek wat nodig is voor de aanpak van problemen voor jongens en mannen die voortkomen uit stereotiepe maatschappelijke opvattingen over gender en identiteit: Grensoverschrijdend en antimaatschappelijk gedrag, hoge suïcidecijfers, mannen als voornaamste daders én slachtoffers van geweldsmisdrijven.

• • Richt een laagdrempelig landelijk fonds in voor bestrijding van energiearmoede.
  • Verruim de regelingen voor armoedeverzachting.
  • Faciliteer woningcorporaties in het versneld energie- en waterneutraal maken van hun woningvoorraad.
  • Verlaag de BTW op gezond en volhoudbaar geproduceerd voedsel en verhoog die op ultrabewerkt, ongezond en onduurzaam geproduceerd voedsel.
  • Neem voedsel- en kooklessen, schoolkeukens en schoolmoestuinen op in de onderwijscurricula.

Inclusie & intersectionaliteit

• • Werk alleen samen met bedrijven en organisaties die aantoonbaar werk maken van diversiteit & inclusie.
  • Verbreden anti-discriminatiewetgeving: expliciet opnemen van bescherming op grond van genderidentiteit, genderexpressie en intersekse.
  • Nieuw beleid wordt getoetst aan intersectionaliteit: de mogelijke effecten voor vrouwen en andere groepen uit het inclusiebeleid.

Lokaal Beleid (gemeenten, provincies, wijkniveau, lokale netwerken)

• • Faciliteer passend werk voor vrouwen en alleenstaande moeders en roep werkgevers op dat ook te doen.
  • Economische zelfstandigheid van praktisch opgeleide vrouwen en alleenstaande ouders/moeders moet speerpunt zijn in beleid voor bestaanszekerheid.

• • Richt een centrale, laagdrempelige aanmeldlocatie voor noodhulpvragen in.
  • Organiseer voldoende noodhuisvesting en structurele woningen voor vrouwen en kinderen na een scheiding en slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling.
  • Zorg voor voldoende veilige opvangplekken voor dak- en thuisloze vrouwen en andere genders.
  • Zorg voor voldoende schone, toegankelijke en veilige openbare toiletten voor alle genders, mensen met een beperking en mensen met specifieke aandoeningen.

• • Bouw samen met maatschappelijke organisaties een sterk stedelijk netwerk als vangnet of springplank voor kwetsbare groepen.
  • Maak inclusie mogelijk door het weghalen van fysieke, sociale en culturele obstakels.
  • Werk alleen samen met bedrijven en organisaties die aantoonbaar werk maken van diversiteit & inclusie.
  • Toets elk beleid aan mogelijke effecten voor vrouwen en andere groepen uit het inclusiebeleid.

• • Maak gender mainstreaming in ruimtelijke planning standaard: Kijk met de genderbril naar ontwerpen van nieuwe wijken, herinrichting van straten, OV-planning, woningbouw, openbare en groene ruimte.
  • Betrek specifiek vrouwen, mensen met een beperking en jongeren actief bij ruimtelijke besluitvorming en pas hun inbreng toe.
  • Ontwerp samen met bewoners pleinen, parken en mobiliteit.
  • Regel nabijheid van werk en zorg: houdt rekening in ruimtelijk beleid met de combinatie van werk- en zorgtaken (bijv. gemengde wijken met werkplekken, scholen, kinderopvang).

• • Ondersteun en stimuleer kleinschalige voedsel-, energie-, water- en klimaatinitiatieven.
  • Bied hulp aan bewoners bij vergroening van tuinen, waterbestendig maken van huizen/kelders.
  • Regel in elke buurt een buurtmoestuin & groene speelruimte.
  • Regel voor elke basisschool een kookruimte en schoolmoestuin.
  • Geef elk stadsdeel een openbaar buiten- en binnenzwembad.
  • Bestrijd hittestress actief via meer groen en een waterinfrastructuur.